Rechtsgeldig digitaal ondertekenen: uiteindelijk draait het om bewijskracht

Vaak krijgen wij de vraag of een digitale handtekening net zo rechtsgeldig is als een papieren “natte” handtekening. Impliciet zit daar ook de vraag in of een digitale handtekening tijdens een dispuut stand houdt. Daar zit de crux. Een digitale handtekening is rechtsgeldig. Echter, kun je bewijzen dat de handtekening daadwerkelijk door de persoon is gezet die de overeenkomst is aangegaan?

Rechtsgeldigheid

Bij wet is geregeld dat een overeenkomst tot stand komt door middel van een aanbod (partij A) en aanvaarding (partij B). Juridisch gaat partij B akkoord door middel van een wilsverklaring. Een wilsverklaring kan daarbij allerlei vormen hebben: een mondeling akkoord, een gestuurde email of een geplaatst vinkje in een webshop. De overeenkomst is daarmee feitelijk tot stand gekomen.

Bewijskracht

Als partij B in de praktijk stelt dat hij/zij de overeenkomst niet heeft getekend, dan is er sprake van ontkenning van de wilsverklaring. Op dat moment is het in het belang van partij A dat kan worden aangetoond dat partij B wel degelijk de overeenkomst heeft ondertekend en daarmee derhalve heeft ingestemd. Daarbij kan ook bewijsvoering worden aangehaald zoals bijvoorbeeld het na ondertekening van de overeenkomst betalen van facturen door partij B in lijn met de overeenkomst.

Nu komen we op het gebied waar het bij de digitale handtekening feitelijk om draait. Partij A moet kunnen bewijzen dat partij B digitaal heeft ingestemd met een overeenkomst en daarbij op enig moment een wilsverklaring heeft gedaan. Die wilsverklaring kan zijn gedaan door middel van het zetten van een handtekening, een kruisje, een vinkje of een woordelijke uiting.

In de praktijk gaat het daarbij om identificatie van partij B (zeker weten dat een persoon namens partij B heeft getekend) en de proceslog (kan worden aangetoond dat ondertekening op een bepaalde datum, tijdstip, locatie (IP adres) in een of meerdere processtappen heeft plaatsgevonden). Hierbij is ook van belang dat de integriteit van de overeenkomst wordt aangetoond. Nadien mogen immers geen wijzigingen zijn aangebracht.

Authenticatie

Het vaststellen van de identiteit van de ondertekenaar is een heel belangrijk element om de betrouwbaarheid van de elektronische handtekening vast te stellen. Hoe belangrijker het contract, hoe zekerder je moet weten wie de elektronische handtekening heeft gezet. Werken vanaf een CRM-platform zoals Mijn Kantoor waarbij identificatie van gebruikers (cliënten) op basis van een WWFT-proces tot stand komt, heeft in deze context een hoge toegevoegde waarde. Gebruikers worden op het platform uitgenodigd op basis van hun eigen unieke e-mailadres. Daarna wordt er waarde toegevoegd aan de authenticatie van de gebruiker binnen het CRM door identificatie op basis van een identiteitsbewijs en/of 1 cent betaling (via iDEAL). Daardoor heb je een grote mate van zekerheid over de identiteit van een persoon aan wie je vervolgens transacties aanbiedt op het gebied van aangifte accordering, adviesopdrachten of opdrachtbevestigingen voor het samenstellen van jaarrekeningen.

Applicaties die deze authenticatie-middelen niet hebben en transacties aanbieden op basis van nog niet geïdentificeerde partijen, kunnen in de praktijk extra middelen toevoegen zoals SMS-authenticatie, IDIN en gehashte variabelen met betrekking tot IP adres, browser en de locatie (met toestemming).

Proceslog

Om bij een dispuut voldoende bewijskracht te leveren, is het van belang om vanuit de applicatie in combinatie met de gesloten overeenkomst te kunnen aantonen wanneer (datum en tijd) de overeenkomst is getekend. Een complete proceslog draagt bij aan de bewijskracht, bestaande uit datum en tijdstip waarop het document ter ondertekening werd aangeboden (en door wie) en datum, tijdstip en plaats waar de overeenkomst feitelijk werd getekend of geaccordeerd.

Soorten digitale handtekeningen

In de praktijk zijn er meerdere soorten digitale handtekeningen die alledrie rechtsgeldig zijn. Ze verschillen echter in de mate waarin ze expliciet waarde toevoegen aan de authenticiteit van de ondertekenaars en verschillen daarmee ook in de mate van bewijskracht.

1. De gewone digitale handtekening
2. De geavanceerde digitale handtekening
3. De gekwalificeerde digitale handtekening

Kort gezegd ligt de bewijslast voor de totstandkoming van een transactie in het geval van een gewone digitale handtekening bij de leverancier. Bij de andere 2 vormen is deze bewijslast omgedraaid. De client moet, indien er sprake is van een geavanceerde of gekwalificeerde handtekening, bewijsvoering leveren dat de handtekening niet is gezet. Bij de geavanceerde en gekwalificeerde handtekening wordt er gebruik gemaakt van meer uitgebreide authenticatie-methoden (geavanceerd) en certificering/versleuteling (gekwalificeerd).

Mijn Kantoor en digitaal ondertekenen

Mijn Kantoor maakt in de basis gebruik van de gewone digitale handtekening waarbij vanuit de applicatie elk gewenst document in elk gewenst formaat door een cliënt kan worden geaccordeerd of ondertekend. Voor regulier binnen de accountancy gevraagde rechtsgeldigheid van ondertekening van aangiften biedt dat voldoende zekerheid. Voor opdrachtbevestigingen of acceptatie van algemene voorwaarden biedt Mijn Kantoor daarnaast een integratie met ondertekenen.nl (geavanceerde digitale handtekening). Wij adviseren om in de context van de gewenste bewijskracht van een document te kiezen voor een gewone of geavanceerde digitale handtekening. Daarnaast zijn er altijd unieke gebeurtenissen met een grote impact (zoals de verkoop van je kantoor) waarbij de handtekening in de praktijk nog altijd nat gezet wordt bij de notaris.

Meer weten over de functies in Mijn Kantoor?